Θέρμανση - Υπολογισμοί

Πριν γίνει οποιαδήποτε παρέμβαση εξοικονόμησης ενέργειας σε ένα κτίριο πρέπει να εκτιμηθεί η υπάρχουσα κατάσταση. Τα περισσότερα κτίρια στην Ελλάδα αιμορραγούν από το σύστημα θέρμανσης. Για να επιλεγεί το κατάλληλο σύστημα θέρμανσης και να υποβοηθηθεί ίσως με κάποιες επεμβάσεις θερμομόνωσης πρέπει πρώτα να γίνουν κάποιο αναλυτικοί υπολογισμοί όπως είναι η εκτίμηση των θερμικών απωλειών του κτιρίου.

Με τον όρο θερμικές απώλειες εννοούμε την ποσότητα εκείνη της ενέργειας (θερμικής) που πρέπει να αποδώσουμε στο χώρο για να διατηρεί σταθερές συνθήκες ανέσεως (κυρίως θερμοκρασία αλλά και υγρασία αν υπάρχει δυνατότητα ρύθμισής της και καθαρότητα του αέρα) στο εσωτερικό του.

Ο υπολογισμός των θερμικών απωλειών γίνεται από μηχανολόγο μηχανικό με εμπειρία στον τομέα αφού πρώτα διενεργήσει αυτοψία στο κτίριο και καταγράψει όλες τις διαστάσεις του χώρου, τα ανοίγματα, τις θέσεις των θερμαντικών σωμάτων, τον τρόπο θερμομόνωσης, τα πάχη των τοίχων, των δαπέδων, των οροφών, τους προσανατολισμούς, τα γειτονικά κτίρια και διαμερίσματα και τις χρήσεις τους, τις ανάγκες των χρηστών και πολλά άλλα. Στη σελίδα αυτή δίνονται κάποιες βασικές οδηγίες καθώς και πρακτικοί κανόνες ώστε μόνοι σας να κάνετε κάποιες χοντρικές εκτιμήσεις πρίν απευθυνθείτε στον ειδικό ώστε να ξέρετε περίπου τί χρειάζεστε και πόσο κοστίζει. Επουδενί δεν αντικαθιστούν το ρόλο του μηχανολόγου μηχανικού που θα υπολογίσει τις θερμικές απώλειες αναλυτικά με τις κατάλληλες προσαυξήσεις ή μειώσεις που υπαγορεύει η πείρα του. Η "ΜΠ Energy Solutions" με πολύχρονη πείρα στον χώρο των μελετών και των κατασκευών εγγυάται πληρέστατη μελέτη θερμικών απωλειών χώρου και την επιλογή των κατάλληλων δράσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων στο κτίριό σας.

Αρχικά ορίζονται οι συνθήκες ανέσεως ενός χώρου, δηλαδή η απαιτούμενη θερμοκρασία, υγρασία και καθαρότητα του αέρα, ώστε οι χρηστες να νιώθουν άνετα (το χειμώνα, όσον αφορά τις θερμικές απώλειες). Οι συνθήκες αυτές έχουν καθοριστεί από διεθνείς προδιαγραφές και υπάρχουν σε πίνακες που χρησιμοποιούμε για τους αναλυτικούς υπολογισμούς. Οι πρακτικοί κανόνες που θα δώσουμε εδώ αναφέρονται σε εσωτερική θερμοκρασία 20-22^οC. Την υγρασία και την καθαρότητα του αέρα με συμβατικούς τρόπους θέρμανσης δεν μπορούμε να την επηρεάσουμε παρα μόνο με κεντρικό σύστημα κλιματισμού.

Οι θερμικές απώλειες αποτελούνται κυρίως από 2 συνιστώσες: τις απώλειες από το περίβλημα (τοίχους, δάπεδα, οροφές, ανοίγματα) και τις απώλειες εισόδου αέρα από χραμάδες (πόρτες, παράθυρα, τζάκια, εξαεριστήρες κλπ.).

Εξετάζεται η τοποθεσία του κτιρίου, καθώς ανάλογα με τη γεωγραφική του θέση μεταβάλλονται οι κλιματολογικές συνθήκες και κυρίως η μέση ελάχιστη θερμοκρασία που θα αντιμετωπίσουν οι εξωτερικοί τοίχοι και κατα συνέπεια το σύστημα θέρμανσης. Επίσης καταγράφονται οι γειτνιάζοντες χώροι και εκτιμάται η θερμοκρασία τους. Για παράδειγμα ένα γειτονικό εφαπτόμενο διαμέρισμα που κατοικείται μόνιμ δεν προσθέτει απώλειες καθώς θεωρείται ότι η θερμοκρασία του είναι ίδια με τον εξεταζόμενο χώρο, αντίθετα ένα φροντιστήριο, μια σχολή χωρού, ένα άδειο διαμέρισμα προσθέτουν απώλειες.

Ιδιαίτερη προσοχή θέλει στις μέρες μας το γεγονός ότι εξαιτίας της οικονομικής δυσπραγίας και των αυξημένων τιμών του πετρελαίου πολλοί συγκάτοικοί μας δεν θερμαίνουν τα σπίτια τους και αυτό προσθέτει απώλειες που δεν είχαν υπολογιστεί στις αρχικές μελέτες κατα την κατασκευή του κτιρίου. Επίσης πολλοί χώροι (επαγγελματικοί κυρίως) παραμένουν ξενοίκιαστοι προσθέτοντας απώλειες παρομοίως.

Σε όλους τους παραπάνω υπολογισμούς λαμβάνεται με διαφορετική βαρύτητα υπόψη ο προσανατολισμός του εξεταζόμενου τοίχου ή ανοίγματος καθώς άλλες απώλειες έχει ένας βορεινός τοίχος και άλλες ένας νότιος που στην Ελλάδα το χειμώνα προσπίπτει ήλιος για κατα μέσο όρο 4 ώρες τη μέρα (το χειμώνα).

Τα παραπάνω λαμβάνονται υπόψη για εξωτερικούς τοίχους και τα εξωτερικά ανοίγματα (πόρτες, παράθυρα) του χώρου που μας ενδιαφέρει. Στη συνέχεια εκτιμάται η συμβολή στις απώλειες των εσωτερικών τοίχων και ανοιγμάτων. Αν οι τοίχοι και τα ανοίγματα έρχονται σε επαφή με θερμαινόμενο χώρο δεν λαμβάνονται υπόψη, αν όμως ισχύει κάτι διαφορετικό θέλουν ιδιαίτερη προσοχή (πχ επαφή με διάδρομο που συνήθως έχει χαμηλότερη θερμοκρασία, επαφή με κλιμακοστάσιο, ανελκυστήρα κλπ.).

Εν συνεχεία εξετάζονται το δάπεδο και η οροφή του κτιρίου όπου πάλι ισχύει ότι αν έρχεται σε επαφή με θερμαινόμενο χώρο παρόμοιας χρήσης δεν λαμβάνεται υπόψη σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη περίπτωση (Pilotis, πλάκα εκτεθιμμένη, κεραμοσκεπή, σοφίτα κλπ.).

Σε όλα τα παραπάνω λαμβάνεται υπόψη η δομή των στοιχείων όπως για παράδειγμα: διπλός τοίχος με τούβλα και μόνωση διπλά τζάμια με κενό, μονά τζάμια, ξύλινο δάπεδο και πλάκα από οπλισμένο σκυρόδεμα πάχους 20εκ, κλπ.

Τέλος προστιθενται οι απώλειες λόγω εισροής αέρα από τις χαραμάδες των ανοιγμάτων όπου λαμβάνεται υπόψη το μήκος τους και ο προσανατολισμός τους.

Τα παραπάνω αποτελούν βασικές οδηγίες για την εκπόνηση μελέτης θερμικών απωλειών, δεν μπορούν όμως να εφαρμοστούν από κάποιον που δεν είναι μηχανικός και δεν έχει πρότερη εμπειρία στον τομέα. Για το λόγο αυτό στη συνέχεια δίνονται κάποιοι πρακτικοί κανόνες για τη διενέργεια πρόχειρων εκτιμήσεων και προσεγγίσεων οι οποίες συχνά είναι χρήσιμες ως μια πρώτη προσέγγιση για την αρχική εκτίμηση των δράσεων που απαιτούνται και του κόστους τους για την εξοικονόμηση ενέργειας σε ένα κτίριο.

1η προσέγγιση

α) Για γωνιακά δωμάτια με δύο εξωτερικούς τοίχους: